Πρόκειται για τάση ή πράγματι για περιβαλλοντική λύση; Εξυπηρετεί μόνο αισθητικό ή έχει και οικολογικό σκοπό; Τελικά πόσο εξοικειωμένοι είμαστε στην Ελλάδα με τον όρο «κάθετος κήπος»; Εμπνευστής της τάσης των πράσινων τοίχων θεωρείται ο Γάλλος βοτανολόγος Patrick Blanc του οποίου τα έργα ανά τον κόσμο προκαλούν εκτός από θαυμασμό και αναμφισβήτητο περιβαλλοντικό όφελος.

Στις πρωτοποριακές κατασκευές του Blanc συνυπάρχουν η φύση και τα κτήρια αρμονικά. Οι πράσινοι τοίχοι μπορούν να εφαρμοστούν εξωτερικά αλλά και εσωτερικά ενός κτηρίου. Υπάρχουν είδη φυτών τα οποία αποτελούν ιδανική λύση για κάθετο κήπο αφού αναπτύσσονται με την ίδια επιτυχία και εκτός εδάφους, αποκομίζοντας όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται με την τεχνική της υδροπονίας. Προκειμένου να κρατήσουμε την τοιχοποιία μας ανέπαφη από το ριζικό σύστημα των φυτών και να εξασφαλίσουμε την μόνωσή της από υγρασία, κατασκευάζουμε σε μικρή απόσταση από αυτή έναν μεταλλικό σκελετό στον οποίο θα στηριχτεί ο νέος κάθετος κήπος.

Το νερό διαχέεται, από επάνω προς τα κάτω, μεταξύ δύο στρώσεων συνθετικού υφάσματος όπου ανάμεσα μεγαλώνουν επιφανειακά οι ρίζες των φυτών. Με αυτό τον τρόπο δημιουργείται ένα δεύτερο επίπεδο τοίχου πάνω στο οποίο θα αναπτυχθεί το φυτικό υλικό. Για τη σωστή ανάπτυξή τους χρειάζονται νερό, φυσικό φως, ένα σύμπλεγμα υδατοδιαλυτών μεταλλικών στοιχείων και διοξείδιο του άνθρακα προκειμένου να επιτυγχάνεται η διαδικασία της φωτοσύνθεσης. Κατά τη διαδικασία δημιουργίας ενός κάθετου κήπου τα φυτά μπορούν να τοποθετηθούν ως σπόροι, μοσχεύματα ή και έτοιμα φυτά. Τα είδη που θα επιλεχθούν μπορούν να διαφέρουν μεταξύ τους αποδίδοντας ένα πολυσύνθετο αποτέλεσμα με αλλαγές στο χρώμα, την υφή και τη μορφολογία των φυτών. Για την οικονομική άρδευση ενός πράσινου τοίχου το σύστημα ανακύκλωσης νερού και η χρήση όμβριων υδάτων ή ακόμα και νερού από τις εξωτερικές μονάδες κλιματιστικών είναι μία λύση εξοικονόμησης νερού. Υπολογίζεται πως το τελικό βάρος ενός κάθετου κήπου ανά τ.μ. είναι λιγότερο από 30 κιλά, συμπεριλαμβανομένων του φυτικού υλικού και της κατασκευής στήριξης, κάτι που το καθιστά εύκολο στην εφαρμογή χωρίς περιορισμούς στο τελικό ύψος και μέγεθος. Εκτιμάται πως ανά τ.μ. τοποθετούνται 20-30 ρίζες. Όπως σε κάθε μελέτη φυτευτικού σχεδίου έτσι και για την κατασκευή ενός πράσινου τοίχου πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν παράμετροι όπως ο προσανατολισμός, το μικροκλίμα, το ύψος κ.α. ώστε να επιλέγονται τα κατάλληλα είδη ανά περίπτωση. Στην Ελλάδα λόγω κλίματος ευδοκιμούν τα περισσότερα είδη. Ορισμένα από τα συνηθέστερα είναι: η φτέρη, η βερβερίδα, ο κισσός, το θυμάρι, το έρπον δενδρολίβανο, το κυδωνίαστρο, η λαντάνα, το έρπον τεύκριο κ.α.

Εκτός από αισθητικούς σκοπούς οι πράσινοι τοίχοι συμβάλλουν και στην ποιότητα της ζωής μας. Χάρη στις θερμομονωτικές ιδιότητες των κάθετων κήπων βελτιώνεται η ενεργειακή απόδοση των κτηρίων μειώνοντας τις απαιτήσεις θέρμανσης το χειμώνα και δροσισμού τους θερινούς μήνες. Αποτελούν ιδανική ηχομόνωση. Προστατεύουν τις επιφάνειες από τη φθορά του χρόνου. Βοηθούν τη βελτίωση του μικροκλίματος. Μειώνουν την αντανακλώμενη θερμότητα. Επίσης, λειτουργούν ως βιοφίλτρο αφού διαμέσου της λειτουργίας των φύλλων και του ριζικού συστήματος βοηθούν στον καθαρισμό του αέρα φιλτράροντάς τον, δημιουργώντας ένα πιο υγιές κλίμα διαβίωσης.

Στην επιφάνεια του κάθετου κήπου αιχμαλωτίζονται μολυσμένα σωματίδια αέρα και αργά αποσυντίθενται ενώ χρησιμοποιούνται από τα ίδια φυτά αποδεσμέυοντάς τα και πάλι σε μορφή οξυγόνου. Συνεπώς, οι κάθετοι κήποι είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο εξυγίανσης του αέρα για περιπτώσεις εκτεταμένων αστικών εκτάσεων. Τέτοιου είδους κήποι μιμούνται επιτυχώς φυσικά οικοσυστήματα και αποτελούν ιδανικό τρόπο επανένταξης της φύσης στις πόλεις από τις οποίες έχει βάρβαρα απομακρυνθεί και αντικατασταθεί από απεριόριστο τσιμέντο. Πλέον η τεχνογνωσία καθιστά δυνατή την δημιουργία φυσικών περιβάλλοντων με αξιοσημείωτη βιοποικιλότητα σε οποιαδήποτε πόλη αντικαθιστόντας ένα απλό τοίχο με ένα φυτεμένο. Μία τέτοιου είδους κατασκευή αποτελεί κάτι πολύ περισσότερο από μία απλή τάση στις ημέρες μας.